Yoga is een oorspronkelijk uit het verre oosten afkomstig eeuwenoude filosofie gericht op het in balans brengen van lichaam en geest, gebruik makend van beweging, bewuste ademhaling, ontspannings- en concentratieoefeningen.
In het westen is de fysieke kant van yoga, de bewegingen worden asana’s genoemd, het meest bekend en ook het meest toegankelijk.
Vraag iemand die nog niet eerder een yogales heeft meegemaakt welke beelden ze van yoga hebben en dan volgen vaak termen als “liggen, ontspannen, zweverig, lenigheid en ademhalen”. Dit is allemaal slechts ten dele waar, want een les kan zo inspannend en ontspannend zijn als je maar wilt, net zoals dat geldt voor elke andere vorm van beweging. Er zijn houdingen waar kracht en lenigheid voor nodig zijn, maar ook wanneer je net in aanraking komt met yoga, zul je merken dat de meeste oefeningen goed uit te voeren zijn. Het mooie van het concept van yoga is dat het verder gaat dan alleen fysiek bezig zijn. Juist ook mentaal kan er veel gebeuren: wie yoga beoefent brengt balans aan in zijn of haar stemming, waarmee er minder emotionele druk ervaren wordt.
YOGA & STRESS
Praktisch gezegd biedt yoga een tool om zelf in staat te zijn om spanning te reguleren en daarmee in de ideale prestatietoestand te komen, te blijven of om er weer naar terug te kunnen keren. Yoga vermindert spanning en stress en wordt zelfs steeds vaker met succes ingezet bij PTSS (post traumatische stress stoornis) gerelateerde klachten.
Er zijn steeds meer mensen die de kracht van yoga ontdekken, zowel via het werk als vanuit privé. In het buitenland wordt yoga binnen geüniformeerde beroepen al veelvuldig gebruikt als middel om het lichaam sterk en flexibel en de geest kalm en alert te maken. Zo heeft yoga in de Verenigde Staten een vaste plek ingenomen binnen het leger – het is een vaste routine van navy SEALS bijvoorbeeld – en waagt ook de politie zich op meerdere plaatsen regelmatig aan een les op de mat. En met effect. Vandaar de introductie van Uniform Yoga in Nederland.
DE VOORDELEN VAN YOGA
De lijst met voordelen van yoga is eindeloos. Om er toch enkele uit te lichten, de voordelen die binnen Uniform Yoga in ieder geval hoog op de lijst staan zijn: krachttraining, flexibiliteit, balans en ontspanning.
Krachttraining
Ondanks het ontspannen beeld wat yoga vaak oproept, komt er wel degelijk kracht bij kijken, zowel fysiek als mentaal. Verrassend genoeg komt de mentale kracht vaak juist wanneer je loslaat dat je een handeling op een bepaalde manier dient uit te voeren. Hoe meer je je lichaam begrijpt en leert je lichaam op efficiënte wijze te gebruiken, hoe minder moeite een beweging of actie uiteindelijk kan worden.
Mentale kracht wordt ook opgebouwd door de houdingen (asana’s) gefocust te doen. Rustige, diepe ademhalingen helpen de aandacht erbij te houden en daarmee de rust te bewaren.
Op fysiek vlak wordt aan kracht gewerkt door houdingen voor een bepaalde tijd vast te houden en daarmee kracht uit verlenging te halen in plaats van de spieren de verkorten. Je traint met je eigen lichaam als instrument en als gewicht.
Flexibiliteit
De houdingen zorgen voor meer souplesse in het lichaam. Het lichaam slaat mentale spanning vaak op in de spieren, wat kan resulteren in een pijnlijke nek, pijnlijke schouders of zere (onder)rug. Door het lichaam flexibeler te maken en de spieren op rek te brengen in combinatie met een rustige ademhaling, kan de bloedcirculatie verbeteren en kan daarmee ook de opgebouwde spanning afgevoerd worden. Resultaat: een soepeler en veerkrachtiger lichaam met daarin een veerkrachtigere geest.
Balans
Een van de pijlers van yoga is het in balans brengen van lichaam en geest. Op fysiek vlak dragen verschillende houdingen bij aan een verbeterde balans. Veel sporten en activiteiten bieden een beperkt pakket aan bewegingen, waardoor een disbalans in het lichaam ontstaat. Denk aan krachtsporten die ten koste gaan van de flexibiliteit of duursporten waarbij het bovenlichaam bijvoorbeeld minder aandacht krijgt.
Yoga is speciaal ontwikkeld om balans te brengen tussen kracht en flexibiliteit in alle spiergroepen. Maar die balans bereikt ook andere systemen in het lichaam: gezonde spieren en gewrichten, een evenwichtigere hormoonbalans en een gebalanceerd zenuwstelsel.
En met een evenwichtig lichaam is ook een evenwichtige geest sneller binnen handbereik, wat zorgt voor een beter slaapritme en meer focus.
Ontspanning
In de uitvoering van werk waarbij de pieken onaangekondigd en onverwacht zijn, draait het sympathische zenuwstelsel – verantwoordelijk voor de vecht- of vluchtrespons – al gauw overuren. Belangrijk om doelgericht te handelen wanneer het er toe doet, zorgt het sympathische zenuwstelsel voor een oppervlakkige ademhaling, meer alertheid en grotere spierspanning. Het is echter heel belangrijk voor ons lichaam om na een stresspiek ook weer terug te keren naar een ontspannen staat, zodat de batterij weer opgeladen kan worden. Deze staat, waarin het parasympatische stelsel actief is, kenmerkt zich door een rustige buikademhaling, een goede spijsvertering en een lage frequentie van hartslag en ademhaling.
Te weinig in deze ontspannen staat zijn zorgt voor uitputting en kan op langere termijn leiden tot allerlei fysieke en mentale klachten.
Een gerichte ademhaling door de neus stimuleert het parasympatische systeem en verbetert de hartritmevariabiliteit. In yoga is er voortdurend aandacht voor de ademhaling. Welke beweging ook gedaan wordt, steeds bepaalt de adem of de houding dieper of minder diep mag. Op die manier blijft het lichaam steeds in de ruststand, waarin je ontspannen en gefocust kunt blijven. Dus door op de ademhaling te blijven letten, leer je je lichaam om ontspannen te blijven, ook wanneer het hard werkt. En dat komt weer goed van pas op de werkvloer.